Home > artikelen > Zeven maal zegen – met Jaap Oosterhuis

Zeven maal zegen – met Jaap Oosterhuis

door | 8 oktober 2024 | artikelen

In deze rubriek geven leiders van christelijke organisaties ons een kijkje in wat hen inspireert. Aan de hand van zeven heel verschillende bronnen (bijvoorbeeld een bijbeltekst, een kunstwerk of een persoon) delen zij schone zaken en goede gedachten. Deze keer: Jaap Oosterhuis, directeur van Pioneers.

Door Robert-Jan van den Hoorn

1) Bijbeltekst: 1 Korintiërs 9:25

Iedereen die aan een wedstrijd deelneemt beheerst zich in alles; atleten doen het voor een vergankelijke erekrans, wij echter voor een onvergankelijke. (NBV)

“Ik ben er niet op getest hoor, maar het zou mij niets verbazen als ik een vorm van ADD heb. Ik wil van alles aanpakken, houd vaak te veel ballen in de lucht, en heb het gevoel dat het altijd beter kan. Maar ik ben ook snel afgeleid. Dat is mijn moeite. Het leven is een strijd, ook in die zin. Paulus wijst in deze tekst op het belang van focus op wat God wil, om die stem, die roeping, heel serieus te nemen. Daar voel ik me zeer door aangesproken.”

2) Persoon: Paulus

“Ik vind Paulus een fantastische figuur, de grootste zendeling aller tijden. Hij was toegewijd, trouw aan het Evangelie dat hij verkondigde, maar ook altijd gericht op de mensen die hij voor zich had. Zoals hij zelf schrijft, was hij voor hen als een vader én als een moeder. Je kunt hem gerust ook ‘cross-cultureel’ noemen. En hij was zeker geen ‘loner’. Ik heb eens geteld hoeveel medewerkers hij in zijn brieven noemt: dat zijn er alleen al meer dan dertig. Een belangrijke les voor elke zendeling: Paulus wist dat hij het niet alleen kon, maar was aan de andere kant niet afhankelijk van wat anderen over hem dachten. Alleen wat God vindt, doet ertoe.”

3) Schilderij: Jeremia treurend over de verwoesting van Jeruzalem, door Rembrandt van Rijn

Bron: Rijksmuseum.nl

“Dit hangt op mijn werkkamer. Ik heb die reproductie lang geleden aangeschaft in het Rijksmuseum. Daar heb ik het schilderij volgens mij ook voor het eerst gezien. In elk geval heeft het me toen getroffen. Dat contrast tussen licht en donker. Ik vind het mooier dan de Nachtwacht. Daarop staan figuren die ik niet ken. Maar dit is een man met een verhaal dat mij wat zegt. Net als Paulus wist Jeremia: het gaat niet om wat mensen vinden, maar om wat God van mij vraagt. In zijn geval was dat het brengen van een zeer impopulaire boodschap. Dat wilde hij zelf ook niet, maar hij deed het toch, trouw aan God.”

“Ook dat is relevant voor het werk als zendeling. Het Evangelie is niet alleen maar goed nieuws. Het is confronterend, in heel letterlijke zin: het roept confrontatie op. Dat komt omdat het de gebrokenheid van het leven blootlegt. Die gebrokenheid zie ik in dit schilderij en dat raakt mij diep. Ondraaglijk… tenzij… je ergens ook weet hebt van de prachtige toekomstvoorspelling die het boek Jeremia en ook het Evangelie uiteindelijk inhouden.”

4) Gebeurtenis: De hersenbloeding van mijn dochter, zondag 19 december 2010

Stralen in de schaduw

“Het was de week vóór Kerst, zondag 19 december 2010. Er lag sneeuw in Grootebroek. Ik moest piano spelen in de kerk, maar was erg verkouden. Daarom zou mijn dochter het van mij overnemen. Zij was toen 24 en kon goed spelen. Die ochtend had ze wel veel last van hoofdpijn. ‘Weet je het zeker?’ vroeg ik nog. ‘Ik ga het proberen’, zei ze. Bij het tweede nummer – het was Mijn Verlosser leeft! – zag ik: dit gaat niet goed. Ineens zakte ze in elkaar. Hersenbloeding. Gelukkig was er een arts in de zaal, die haar meteen beademde. De koster belde een ambulance. En de hele gemeente ging in gebed. Wat dat betreft hadden we toen niet op een betere plek kunnen zijn.”

“Drie maanden heeft zij in coma gelegen, de eerste week op het randje van de dood. Maar het is een wonder zoals ze hersteld is. Goed, ze moet zuinig omgaan met haar energie, heeft moeite met lopen en haar gezichtsvermogen, maar dankzij ambulante hulp kan ze zelfstandig wonen. Ze heeft er een boek over geschreven: Stralen in de schaduw heet het, van Mattanja Oosterhuis. Zo heet ze: Mattanja, geschenk van God. En dat is ze. Die eerste week dat ze in het ziekenhuis lag, dachten we vaak dat we dat prachtige geschenk moesten loslaten, maar God heeft haar weer teruggegeven.”

5) Stad: Amsterdam

“Ik ben er geboren en heb er de eerste achttien jaar van mijn leven gewoond. Mijn vader was er leraar Nederlands. En toen mijn vrouw en ik net getrouwd waren, hebben wij er ook nog drie jaar gewoond.”

“Ze noemen Amsterdam wel het ‘Jeruzalem van het Westen’, omdat er vroeger zo’n grote Joodse gemeenschap woonde. Ik vind het een mooie bijnaam, net als ‘Mokum’, dat gewoon van een Hebreeuws woord voor ‘stad’ komt. En ik vind het een mooie stad, ook vanwege die band met het Joodse volk. Als ik er ben, ga ik vaak even naar de Joodse Buurt, al word ik er ook altijd een beetje triest van om daar al die nieuwbouw te zien. Dan denk ik: wat is onze Joodse stadgenoten veel ontnomen. We hebben ons vreselijk gedragen.”

“Maar ‘Mokum’ blijft een plek waar ik graag kom, en waar ik graag met buitenlandse gasten naartoe ga. Dan huren we OV-fietsen en rijden we een rondje langs de grachten, met altijd een stop bij de Openbare Bibliotheek aan ’t IJ waar je op de bovenste verdieping prachtig over de stad uit kunt kijken.”

6) Film: The Lord of the Rings (In de ban van de ring – trilogie)

“Eigenlijk kijk ik niet zo vaak films, en mijn vrouw al helemaal niet. Maar toen we in Papoea-Nieuw-Guinea woonden, waren mijn zoon en ik eens een tijdje alleen thuis – mijn vrouw had een cursus in de Filippijnen. In die periode heb ik samen met hem de hele trilogie – in de ‘extended edition’ – gekeken. Geweldig! Zoals C.S. Lewis – een vriend van Tolkien – met Narnia deed, verwerkte Tolkien veel motieven van het Evangelie in zijn verhaal. Het is een fantastische gelijkenis. Daarom denk ik ook dat een verhaal als dit kan helpen om niet-gelovigen met het Evangelie in aanraking te laten komen.”

“Neem alleen al het feit dat het uitgerekend de eenvoudige hobbit Frodo is, die de onmogelijke missie krijgt om het kwaad te vernietigen. Hij slaagt, waar anderen – die veel geschikter, sterker lijken – falen. Dat doet denken aan wat de apostel Paulus zegt, namelijk dat Gods kracht zich openbaart in onze zwakheid. Zo heeft Paulus – en veel zendelingen met hem – het ervaren. Uiteindelijk is het de gekruisigde Christus die de ultieme overwinning heeft behaald. Wat dat betreft vind ik het mooi dat Frodo zijn doel niet vlekkeloos behaalt. Hij is Jezus niet. Maar zijn verhaal laat wel iets zien van wat in geloof en zwakheid mogelijk is.”

7) Lied: Sprekende God van Reisgenoten

U bent een sprekende God.
Spreek tot ons hart.
Laat alle andere stemmen zwijgen.

U bent een sprekende God,
en stelt mij telkens weer de vraag:
wat ga ik doen met Uw Woord voor mij vandaag?

“Ik hou van muziek. Als ik even van mijn bureau weg wil, kruip ik achter de piano. Er zijn zo veel mooie liedjes: Opwekking, Sela, Psalmen voor Nu en deze van Reisgenoten: Sprekende God. Het was ooit ‘lied van de maand’ in onze kerk. Zo heb ik het leren kennen. De titel alleen al is genoeg om enthousiast te worden. We hebben een God die spreekt! Een God die contact met ons zoekt, alle eeuwen door: in de tijd van Jeremia, in de tijd van Paulus, en in ons leven vandaag. Laten we – bij al die andere stemmen in en om ons heen – ons op Zijn stem focussen. Dat is mijn verlangen.”

Leer ons Uw stem te verstaan,
uit duizend andere stemmen die komen en weer gaan.
Uw Woord brengt licht op ons pad,
Schijn in ons duister en deel met ons Uw hart!

Lees ook